تحلیل فضایی و مکان یابی مجموعه ها و مراکز ورزشی شهر اصفهان

با گسترش روزافزون تکنولوژی در شهرها، پرداختن به فعالیت های جسمانی، کاهش یافته و فعالیت های فکری و اشتغالات ذهنی افراد افزایش یافته است که خود، عامل تنش های عصبی و بیماری های روانی بسیاری است. بهترین درمان برای این مسأله، ورزش است که شاید مانند گذشته، نه به عنوان یک تفریح، بلکه، در کنار مشکلات زندگی در عصر صنعت و تکنولوژی، به مثابه یک نیاز مطرح می شود. برای به فعل درآمدن نیاز بالقوه انسان به ورزش، یکی از مهمترین اقدامات، توسعه و گسترش مراکز ورزشی است. از بزرگ ترین مشکلات کلان شهرهایی مانند تهران، اصفهان و تبریز، کمبود فضاهای تفریحی ـ ورزشی و توزیع صحیح آن با توجه به وسعت و جمعیت مناطق شهری است. از این رو، توجه به ساخت و توسعه فضاهای ورزشی به عنوان یکی از مهم ترین کاربری های شهری ضروری است. هدف اصلی این پژوهش، تحلیل فضایی و مکان یابی فضاهای ورزشی در شهر اصفهان است و اهداف فرعی آن شامل، شناسایی اماکن ورزشی موجود، تحلیل فضایی پراکنش مجموعه های ورزشی، ارایه راهکارهای گسترش فضاهای ورزشی در شهر به منظور همگانی سازی ورزش و تحلیل چگونگی توزیع امکانات ورزشی در سطح مناطق شهری اصفهان از نظر سطح بندی توسعه آن می باشد. جامعه آماری در این تحقیق، شهر اصفهان و نمونه گیری انجام شده، به این صورت بوده است که در بخش تحلیل فضایی، تعداد نمونه ها متناسب با حجم جامعه آماری یعنی، مناطق 14 گانه شهرداری اصفهان و در بخش مکان یابی، مناطق 1 و 3 شهرداری (بخش مرکزی شهر اصفهان) انتخاب شده است. روش تحقیق حـاضر، توصیفی، اســتقرایی و تحلیلی است که اطلاعـات آن به صورت میدانی، اسنادی و کتابخـانه ای جمع آوری شده است. روش گردآوری داده هـای مورد نیاز این پـژوهش، از طرق مختلفی چون مراجعه مکرر به سازمان تربیت بدنی، شهرداری، گروه تربیت بدنی و تندرستی سازمان آموزش و پرورش و سالن ها و مراکز ورزشی شهر اصفهان برای به دست آوردن اطلاعات جدید، همچنین، مصاحبه با مسوولان و کارکنـان و استفـاده از آمارنامه ها و طرح های جامع و تفصیلی شهر اصفهان به منظور تهیه نقشه های پراکندگی اماکن ورزشی بوده است. ابـزار تـجزیه و تحلیل در این پـژوهش، نـرم افزارهایarc gis ، arc view، excel، auto cad و autodesk map است. نتایج به دست آمده در این پژوهش نشان می دهد، مناطق شهرداری اصفهان از نظر بهره مندی از فضاهای ورزشی شرایط یکسانی ندارند؛ مناطق 7، 8 و 13 محروم، 10 و 14 نسبتاً محروم، 3، 9 و 11 متوسط، 1، 2، 4 و 12 نسبتاً برخوردار و مناطق 5 و 6 برخوردار هستند. از نظر پراکندگی فضاهای ورزشی عمومی در سطح مناطق، چهار منطقه 5، 4، 6 و 10 به تنهایی 60 درصد مراکز ورزشی را در اختیار دارند و منطقه 14 با یک درصد، دارای کمترین بهره مندی از ورزشگاه های عمومی است که نشان می دهد، توزیع فضاهای ورزشی عمومی در سطح شهر اصفهان، عادلانه نیست و همه افراد به طور یکسان و مساوی به آنها دسترسی ندارند و در بعضی مناطق، بیشترین تمرکز اماکن ورزشی وجود دارد و مناطق دیگر، دچار کمبود شدید در این زمینه هستند. همچنین، در بخش مکان یابی مراکز ورزشی، با استفاده از معیارهای مختلف و تلفیق ahp و gis، مکان های مطلوب و نامطلوب برای ساخت فضاهای ورزشی در بخش مرکزی شهر اصفهان مشخص شده است.